Γραφή Σολιτρέο
Επιστολή του Δ.Σ. της Ένωσης κατοίκων του συνοικισμού 151 προς τον επιθεωρητή των κοινοτικών σχολείων με αίτημα την έγκριση χρήσης των εγκαταστάσεων του σχολείου "Καζές" για συνέλευσή τους. Υπογράφεται από τον γραμματέα του Δ.Σ. Σλομό Γιτζχάκ Λεβή. Συντάχθηκε στη Θεσσαλονικη στις 15 Σεπτεμβρίου 1926. Αποθετήριο Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης
Τα Solitreo είναι καλλιγραφική (καμπύλη) μορφή γραφής. Πρόκειται για ένα χειρόγραφο στυλ του σεφαραδίτικου εβραϊκού αλφαβήτου των εβραιο-ισπανικών και χρησιμοποιήθηκε από Σεφαραδίτες Εβραίους. Ξεκίνησαν ως εγχείρημα αποτύπωσης της καθομιλουμένης με εβραϊκούς χαρακτήρες. Αποτέλεσαν μια συχνή και καθημερινή πρακτική στα χειρόγραφα μεταξύ των απλών αλλά και των πιο μορφωμένων ανθρώπων.
Οι Σεφαραδίτες στον γραπτό λόγο χρησιμοποιούσαν τα εβραιο-ισπανικά με τους χαρακτήρες Rashi και Meruba στα τυπωμένα κείμενα και με χαρακτήρες Solitreo στα χειρόγραφα. Η ονομασία των τελευταίων εξάγεται από την πορτογαλο-γαλικική λέξη soletrear που σημαίνει «συλλαβίζω» (πιο δόκιμο είναι το ισπανικό deletrear ή το αγγλικό ρήμα spell). Η έντονη φύση της γλώσσας είναι εμφανής τόσο στη λεκτική χρήση με το σχηματισμό παροιμιών και ανεκδότων όσο και στη γραπτή μορφή με την δημιουργία ηθικών διδαγμάτων, την ανάλυση βιβλικών κειμένων και ποιημάτων.
Το γεγονός ότι τα Solitreo είναι μια χειρόγραφη γραφή σημαίνει ότι υπόκειται σε πλήθος διαφορετικών γραφών μεταξύ ανθρώπων, κοινοτήτων, εδαφών, ιστορικών περιόδων και διαλέκτων, εντός της παγκόσμιας κοινότητας των Λαντινοφώνων, καθώς αποτελεί προσωπική γραφή μη τυποποιημένη, η οποία μπορεί να διαφέρει ελαφρώς ανάλογα με τον γραφέα.
Πιστοποιητικό εκδοθέν και υπογεγραμμένο από τον Μορδεχάι Αβράμ Νάαρ, επικεφαλής της συναγωγής Εζρατί που επιβεβαιώνει ότι ο Γιουντά (Λεών) Μωσέ Καράσσο την επισκέπτεται. Συντάχθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 12 Μαρτίου 1932. Αποθετήριο Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης
Η συγκεκριμένη γραφή χρησιμοποιούνταν σε προσωπικά γράμματα, στην αλληλογραφία μεταξύ Εβραίων και του θρησκευτικού δικαστηρίου (Μπετ Ντιν), σε συμβόλαια και σε μη θρησκευτικά κείμενα. Παράλληλα, συναντάται και σε επίσημη αλληλογραφία μεταξύ θεσμικών οργάνων εβραϊκών κοινοτήτων, οι οποίες αποτελούνταν κυρίως από Σεφαραδίτες Εβραίους στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο.
Αντίστοιχα, και στη Θεσσαλονίκη —όπου κυριαρχούσε η σεφαραδίτικη παρουσία— χρησιμοποιήθηκαν οι γραφές Rashi και Meruba για τα τυπωμένα κείμενα, ενώ για τα χειρόγραφα προτιμήθηκε σε μεγάλο βαθμό, αν και όχι αποκλειστικά, η γραφή Solitreo. Στις μέρες μας, η Solitreo έχει σχεδόν εκλείψει, ωστόσο παραμένει ένα ιδιαίτερο πολιτισμικό σύμβολο της Σεφαραδιτικής κληρονομιάς, με σημαντική ιστορική, πολιτιστική και γλωσσική αξία.