Γραφή Ράσσι

Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, η χρήση της εβραϊκής γραφής γενικά, και της γραφής Rashi ειδικότερα, θεωρείται αναπόσπαστο μέρος της Λαντίνο (Judeo-Spanish). Η εβραϊκή γραφή Ρασσί (Rashi Script, כתב רש"י), γνωστή και ως σεφαραδίτικη γραφή όταν είναι χειρόγραφη, αναπτύχθηκε από τους Σεφαρδίτες Εβραίους στην Ισπανία και τις αραβικές χώρες. Οφείλει το όνομά της στο ακρωνύμιο του ονόματος του Ραβίνου και κορυφαίου σχολιαστή του Ταλμούδ, Ραβί Σολομόν Μπεν Ισαάκ (Τρουά Γαλλίας, 1040-1105).

Αποτέλεσε μια προσαρμογή της τετραγράμματης γραφής, με διαφοροποιήσεις από τη γραφή της Βίβλου. Η χρήση της ήταν ευρεία. Χρησιμοποιήθηκε στην τυπογραφία, σε έντυπα και ερμηνευτικά κείμενα, καθώς και σε σχολιασμούς της Τορά και του Ταλμούδ για να υπάρχει διάκριση από το πρωτότυπο κείμενο.

Άνθισε στην Ευρώπη κατά τον ύστερο Μεσαίωνα και γνώρισε αναβίωση με την ανάπτυξη της εβραϊκής τυπογραφίας τον 15ο και 16ο αιώνα. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε εβραϊκές εκδόσεις της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθιστώντας την βασικό σύστημα γραφής για σχολιασμούς θρησκευτικών κειμένων.

Ρασί δεν είναι απλά ένα παλαιό σύστημα γραφής, αλλά ένας σημαντικός φορέας της εβραϊκής λογοτεχνικής και θρησκευτικής παράδοσης. Η αξία της συγκεκριμένης γραφής αναδεικνύεται μέσα από την άποψη του Σαμουήλ Σααντί Λεβύ, δημοσιογράφου των Λαντίνο στη Θεσσαλονίκη (1904), ο οποίος δήλωσε: "Τη μέρα που μια και μόνο λέξη της Ιουδαιο-Ισπανικής τυπωθεί με γραφή διαφορετική από τη Ρασσί ή τη λεγόμενη τετράγωνη εβραϊκή, εκείνη τη μέρα η γλώσσα μας θα είναι νεκρή και θαμμένη."

Το σύστημα γραφής Ρασσί παραμένει ένα πολύτιμο εργαλείο για τη μελέτη των κλασικών εβραϊκών κειμένων και ένα σύμβολο της ραβινικής ερμηνευτικής παράδοσης.