Ιστορία Εβραϊκού Ημερολογίου

Η δημιουργία όλων των ημερολογίων καθορίζεται από τον ήλιο, το φεγγάρι και τα άστρα. Ο τρόπος υπολογισμού ενός 24ωρου και των εποχών του έτους βασίζεται στον ήλιο και στην κίνηση της γης γύρω από αυτόν. Το ηλιακό ημερολόγιο (Γρηγοριανό) αποδίδει τη θέση της γης κατά την περιστροφή της γύρω από τον ήλιο, ορίζοντας το έτος των 365 ημερών, στις οποίες προστίθεται μία επιπλέον ημέρα κατά τα δίσεκτα έτη.

Τα σεληνιακά ημερολόγια, βασιζόμενα στην περιστροφή της Σελήνης γύρω από τη Γη, μετρούν τους μήνες των 29-30 ημερών. Έτσι καθορίζουν το σεληνιακό έτος το οποίο είναι -κατά δέκα ή περισσότερες ημέρες- μικρότερο από το αντίστοιχο ηλιακό των 365 ημερών. Το εβραϊκό ημερολόγιο, ως σεληνιακό, καθορίζει τους μήνες λαμβάνοντας υπόψη τις φάσεις της σελήνης. Το εβραϊκό ημερολόγιο είναι σεληνιακό και ηλιακό και συνδυάζει τις φάσεις της Σελήνης με τον κύκλο του ηλίου. Αυτό σημαίνει πως ο μήνας βασίζεται στις φάσεις της Σελήνης και το έτος, κάθε 2-3 χρόνια, ευθυγραμμίζεται με τον ηλιακό κύκλο, μέσω της προσθήκης ενός εμβόλιμου μήνα. Το εβραϊκό ημερολόγιο βασίζεται στον 19ετή κύκλο του Μέτωνος, όπου συμπεριλαμβάνονται 12 έτη των 12 μηνών και 7 έτη, δίσεκτα, των 13 μηνών.

Το εβραϊκό ημερολόγιο συνδέεται άμεσα με την εβραϊκή παράδοση και Θρησκεία. Στην αφήγηση της Δημιουργίας, στη Βίβλο, αναφέρεται “Ήρθε το βράδυ, ήρθε το πρωί – πρώτη μέρα”. Στο εβραϊκό ημερολόγιο, η μέρα ξεκινάει με την δύση του ήλιου και τελειώνει όταν βγουν τρία αστέρια στον ουρανό. Και έτσι, όλες οι εβραϊκές γιορτές ξεκινούν με τη δύση του ηλίου, της προηγούμενης ημέρας. Αυτή αναφέρεται ως α’ μέρα της γιορτής, “έρεβ”, και σημαίνει παραμονή. Για παράδειγμα αν οι ημερομηνίες του Ρος Ασανά είναι 29-30 Σεπτεμβρίου τότε η γιορτή ξεκινάει με τη δύση στις 28 Σεπτεμβρίου (έρεβ Ρος Ασανά) και λήγει όταν βγουν τρία αστέρια, το βράδυ της 30ης Σεπτεμβρίου.

(πηγή: Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης)

Ηλιακά Σεληνιακά Ημερολόγια

Η αύξηση και η ελάττωση της σελήνης διαιρεί πρόχειρα τον χρόνο σε περιόδους 29-30 ημερών. Ως αποτέλεσμα, το σεληνιακό έτος είναι περίπου κατά 10 ή περισσότερες ημέρες μικρότερο από το ηλιακό έτος των 365 ημερών. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει διαφορά 11 περίπου ημερών ανάμεσα στο σεληνιακό και το ηλιακό έτος, η οποία αντισταθμίζεται με την παρουσία δίσεκτων ετών που περιλαμβάνουν 13 μήνες. Μια αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ του Γρηγοριανού ημερολογίου και του Εβραϊκού ημερολογίου είναι ο τρόπος με τον οποίο μετρώνται οι ημέρες.Στο Εβραϊκό ημερολόγιο, η ημέρα αρχίζει με το ηλιοβασίλεμα. Έτσι, το Σάββατο (Shabbat) ξεκινά τη στιγμή που ο ήλιος δύει την Παρασκευή το βράδυ και ολοκληρώνεται όταν δύει ο ήλιος την επόμενη μέρα, το Σάββατο το βράδυ.

Αριστερά εικονίζεται αντίτυπο Εβραϊκού ημερολογίου από το 1831

Ανάγνωση Εβραϊκών Ημερομηνιών

Οι εβραϊκές ημερομηνίες διαβάζονται από τα δεξιά στα αριστερά, ξεκινώντας με τη μέρα του μήνα, ενώ ακολουθεί το όνομα του μήνα και η Εβραϊκή Χρονιά.

Παραδειγμα: ט״ו בניסן תש״פ
Αυτό διαβάζεται από δεξιά προς τα αριστερά:
ט״ו = 15 (ημέρα του μήνα)
בניסן= "του Νισάν" (όνομα του μήνα)
תש״פ = 5780 (εβραϊκή χρονιά)
Άρα στα ελληνικά θα λέγαμε: 15 Νισάν 5780

Οι αριθμοί αντιπροσωπεύονται από τα εβραϊκά γράμματα του alef-bet (αλφάβητος).

Χρονολόγηση

Σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση το Εβραϊκό Ημερολόγιο μετρά χρόνια από τη δημιουργία του κόσμου.

Το εβραϊκό ημερολόγιο ξεκινάει το 3761 Π.Κ.Ε., επομένως βρισκόμαστε ήδη στην 6η χιλιετία.

Το τρέχον έτος, για το Εβραϊκό Ημεροολόγιο, αποτυπώνεται με τη χρονολογία 5785.

Έναρξη του Έτους

Το νέο έτος, Ρος Ασανά (Rosh Hashanah), ξεκινά την 1η Τισρί, τον πρώτο μήνα του θρησκευτικού έτους.

Το θρησκευτικό ημερολόγιο ξεκινά από τον μήνα Νισάν, καθώς τότε γιορτάζεται το Πάσχα (Pesach), ορόσημο για τους Εβραίους.